Geologia inżynierska jest jedną z dziedzin geologii. Zajmuje się badaniem geologicznym gruntu i wody gruntowej, na potrzeby projektowania, wykonawstwa i eksploatacji inwestycji. Geolog inżynierski na podstawie badań geologicznych gruntu jest w stanie stwierdzić, jaki grunt znajduje się na terenie planowanej inwestycji oraz podać jego parametry geotechniczne. Jednocześnie podczas badań gruntu, geolog określa poziom występowania wody gruntowej. Badania geologiczno-inżyneirskie można podzielić na kilka etapów: – analiza archiwalnych materiałów geologicznych z danego terenu badań (archiwalnych otworów geologiczno-inżynierskich, pobliskich studni, dostępnych map geologicznych) – wykonanie badań geologicznych gruntu, w tym wierceń geologicznych, sondowań geotechnicznych oraz poboru próbek gruntu – opracowanie geologicznej dokumentacji wynikowej, w zależności od potrzeb klienta oraz kategorii geotechnicznej inwestycji
Jaka jest różnica między geologią inżynierską a geotechniką?
Geologia inżynierska jest jedną z dziedzin geologii, a więc skupia się głównie na poznawaniu genezy gruntów oraz ich przydatności dla celów budowlanych. Geotechnika działa na styku geologii i konstrukcji – po analizie geologicznej gruntów, geotechnik oblicza parametry geotechniczne gruntów oraz proponuje rozwiązania konstrukcyjne, które będą najlepiej sprawdzały się w danych warunkach gruntowo-wodnych. W Polsce, geotechnika często mylona jest z geologią inżynierską. W niektórych krajach Europy geotechnika traktowana jest jako osobna branża w sektorze budowlanym.
Czy pod każdą inwestycję powinno robić się badania gruntu?
Badania geologiczne gruntu powinno wykonywać się dla każdej większej inwestycji. Jeśli jednak planowany budynek jest bardzo mały (kiosk, altana, garaż lekkiej konstrukcji itp.) nie jest to wymagane, ponieważ oddziaływanie obiektu na podłoże będzie znikome. Jednak już przy większych inwestycjach badanie gruntu jest jak najbardziej zalecane, a nawet konieczne dla potrzeb projektu budowlanego. W polskim prawie budowlanym wyróżnia się trzy kategorie geotechniczne inwestycji: – pierwsza kategoria geotechniczna dotyczy inwestycji o małych gabarytach, posadawianych płytko, w prostych warunkach gruntowo-wodnych (brak gruntów nienośnych w podlożu, woda gruntowa poniżej poziomu posadowienia) – dla tej kategorii należy wykonać opinię geotechniczną – druga kategoria geotechniczna to inwestycje posadawiane w złożonych warunkach gruntowo-wodnych lub posiadające znaczną ilość kondygnacji – dla tej kategorii wykonuje się opinię geotechniczną, dokumentację badań podłoża gruntowego oraz projekt geotechniczny – trzecia kategoria geotechniczna inwestycji to inwestycje o skomplikowanej konstrukcji i posadawiane w złożonych lub skomplikowanych warunkach geologicznych – dla tych inwestycji wykonuje się opinię geotechniczną, dokumentację badań podłoża gruntowego, projekt geotechniczny oraz dodatkowo projekt robót geologicznych i dokumentację geologiczno-inżynierską. Jeśli ponadto inwestycja będzie negatywnie wpływać na środowisko należy opracować również dokumentację hydrogeologiczną.
Z czego składa się proces geologicznego badania gruntu?
Pierwszym etapem geologicznego badania gruntu, jest analiza geologicznych materiałów archiwalnych (archiwalnych wierceń geologicznych, pobliskich studni, map geologicznych). Na podstawie geologicznych materiałów archiwalnych określa się przewidywane warunki geologiczne na terenie inwestycji oraz określa się rodzaj kategorii geotechnicznej. Na tej podstawie, oraz w niektórych przypadkach, na podstawie wstępnych prac terenowych opracowuje się opinię geotechniczną. Jeśli warunki geologiczne są proste następnym etapem są geologiczne prace terenowe – głównie wiercenia geologiczne i sondowania geotechniczne. Wiercenia geologiczne wykonuje się wiertnicą mechaniczną lub wiertnicą ręczną. Zakres badań geologicznych dopasowuje się indywidualnie do każdej inwestycji na podstwie potrzeb, jakie zgłasza konstruktor. W zależności od wielkości inwestycji wiercenia geologiczne trwają od jednego do kilkudziesięciu dni. Następnie wyniki z prac terenowych opracowuje się w biurze i w laboratorium geotechnicznym, tworząc dokumentację geologiczną. Przy mniejszych zleceniach trwa to około 5-6 dni roboczych. Jeśli warunki geologiczne są złożone lub skomplikowane opracowuje się projekt robót geologicznych, który przedstawia się do zatwierdzenia do lokalnego urzędu administracji geologicznej (np. Urząd Miasta, Starostwo Powiatowe lub Ministerstwo Środowiska). Po zatwierdzeniu projektu robót geologicznych, można wykonać geologiczne badania gruntu w terenie. Po otrzymaniu wyników z terenu i laboratorium geotechnicznego opracowuje się dokumentację geologiczno-inżynierską.
Co to jest dokumentacja geologiczna?
Dokumentacja geologiczna to opracowanie lub ekspertyza, którą wykonuje uprawniony geolog lub geotechnik po wykonaniu odwiertów geologicznych w terenie. Składa się ona z przekrojów geotechnicznych terenu badanego podłoża z podziałem na warstwy geotechniczne i głównych wniosków dla konstruktorów. Dokumentacja geologiczna może występować w różnych formach w zależności od skomplikowania inwestycji. Opinię geotechniczną opracowuje się dla prostych inwestycji w prostych warunkach geologicznych. Dla bardziej wymagających inwestycji, opracowuje się dodatkowo dokumentację badań podłoża gruntowego oraz projekt geotechniczny. Dla najbardziej skomplikowanych inwestycji należy opracować ponadto projekt robót geologicznych i dokumentację geologiczno-inżynierską. Opinię geotechniczną przygotowuje się dla każdej inwestycji, która nie wymaga dogłębnego i szczegółowego geologicznego badania gruntu (np. domki jednorodzinne, osiedla, hale, magazyny, posadawiane w prostych warunkach geologicznych). Dokumentację geologiczno-inżynierską wykonuje się dla bardziej złożonych obiektów (np. zapory wodne, elektrownie, wysokie biurowce, drogi ekspresowe itp.) lub w przypadkach, gdy na terenie inwestycji występują geologicznie skomplikowane warunki geologiczne (np. występowanie dużych ilości gruntów nienośnych, możliwości występowania osuwisk lub występowanie wysokiego poziomu wody gruntowej). Szczegółowo, konieczność wykonania dokumentacji geologicznej określa Rozporządzenie Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Wodnej z 25.04.2012r. w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadowienia obiektów budowlanych (Dz.U.2012.463).